Dauă plutyé

 

Odátă-jrá, hungyé nu-jrá, ăjrá odátă on csălád. Ro szărásj ăszrá, kupij n-áve. N-áve nyimik, nisj lyemnyé n-áve.

Fásjé odátă băjisîcá pă cîgánu-j:

- Omulyé!

- Sjé?

- Du tyé-n păduré, sî ádă sjévá lyemnyé!

- Bényé.

Merzsjé omu-n păduré, ink-o văzut o plută. Dăgye h-o tájé áfáră. Ják-o szfătit plutá:

- Omulyé, nu mă tije áfáră, kă c-oj dá, sjé vij sjire.

- Sjé m-ij dá?

- Du, dă-ntrábă pă cîgánká-c!

Sz-o lat fugá ákásză omu.

- Á băjisîcă, sjé hă sjo dă lá plutáje?

Îj szpunyé sjigogyi, kum o umblát. Mujere-j k-ánti rîgye. Járă-j szpunye omu, na átunsje zîsje : " L-oj însjirká pă omu."

- Hă-j zîsj, kît hă-m gye ocără ástyé, ku sjé pot fásjé fok.

Na, bényé. O mérsz áká, sî máj-máj totu hudváru-j umplut dă ástyé.

Átunsje muzsje ku jél cîgánká-j, dă sjé numá ástyé o dát, hă sjejé sî lyemnyé.

Bényé. O mérsz. Jár o szfătit. Fásjé pă lyémn:

- Lyémnulá!

- Sjé?

- O zîsz cîgánká-m, kît sză vju lá tyinyé-nnápoj, sî hă sjo dă lá tyiny sî lyemnyé dă fok.

Bényé.

- Du ty-ákásză, kă ás-a fi!

O mérsz. Ákásză-jrá umplut hudváru dă lyemnyé.

Bényé. O trikut o zuă, dauă, járă j-o szfătit cîgánká-j.

- Omulyé! Du tyé lá lyémnulá, hă-m sjéj o áltă kásză.

Bényé. Na, merzsjé lá lyémn járă.

- Lyémulá!

- Sjé?

- Dá zîsjé cîgánká-m, kît hă sjo dă lá tyiny o kásză delye nauă.

- Binyé. Du ty-ákásză, kă vij áve o kásză nauă.

O mérsz ákásză. Kászá nauă-jrá, sjigogyi tyisztilit, miszilit sjigogyi.

Bényé. O lună dă zîlyé, on áj dă zîlyé-szrá ákulo.

Fásjé cîgánká-j:

- Du ty-înnápoj lá lyémnulá, hă-j zîsj, dákă nu m-o dá o pálotă, l-ij tije áfáră!

Merzsjé. Szpunyé járă, sjé, kum ăj.

Fásjé lyémnu:

- Má dă mult n-áj foszt áisje, d-áje îc da o pálotă.

Binyé. J-o dát o pálotă.

S-ákulo-szrá on áj, doj ány, dăp-áje járă-j fásjé cîgánká-j:

- Du tyé lá lyémnulá, sî hă-j zîsj, kă jo ám dă gînd hă mă urulkudészk pă lume, cárá, pă totu pămîntu.

J-o szpusz lu lyémn, sjé, kum áré dă gînd.

- Á – fásjé –, urtásji méj! Álá nu merzsjé! Styij, sjé? Tyi-j dusjé ákásză, sî maj vij vigye, sjé vij áve!

Merzsj-ákásză, jákă vegyé, nisj hudvár, nisj kásză, nyimiká, nisj pálotă, nyimiká. Numá-n hudvár ăjrá on lyémn, o plută delye. Styij?! Sî ăjrá pă jél on kákuk, álá tot szfăte. Kum azsunsz în hudvár, sî jél sz-o făkut on lyémn, s-on kákuk delye. Unu-jrá cîgánká-j, unu-jrá jél.

Inkă s-áku kákukulestyé, dákă n-o vinyit járná.

 

Ăjrá o popă, s-áhăl áve o szlugă. On cîgănás ăjrá lá jél, on băjás. Álá făsje kutotu ákásză, lukrá.

Dá popá hălá în tată zî umblá l-a kásză, ákulo mănká reggeli, ebéd, vásjoră, mănká tată zî. Auă mănká. Lá tată mănkáré mănká on ou. Na, Damnyé me, pînsjé sz-o umplut luná dă zî má, trébé sză plătyászkă. Merzsjé sză sză igyizászkă omulá, hungyé mănká tot, trébé sză plătyászkă. Na, o kizdilit sză szămălászkă, kityé auă o mănkát, d-într-eje kityé puj-ár fi foszt, kityé găjiny, s-átun járă kityé auă. Átitá j-o szămălit omu, dă n-ár fi foszt dăsztul totu vágyonu lu popi. Átitá j-o szămălit áfáră.

– Fú! – zîsjé. – Nu posj plătyi.

– Ápo dă nu poc plătyi, ty-oj jilinti szusz lá biroság. N-ápo ásztá-j ro mult!

S-apukát on mănyo, ájd, o mérsz lá biroság, l-o jilintit szusz.

Pă kic bány o pusz áfáră, sj-o mănkát. N-ápo ro mult o szămălit. Kityé găjiny ár fi foszt d-într-eje, máj kityé pujé, kityé auă. Na. Nu-jrá dăsztul vágyonu lu popi. Májká me! Na, elég az hozzá, o kăpătát idézés popá. Trébé sză márgă lá biroság. Hu, în bujé-j, în gînd, sj-o fásjé ku jél biroságu áku má. Inkă l-o lat dă vestyé pă jél băjásulá, s-éjre lá jél szlugá-j.

Zîsjé:

– Á plébános ur – zîsjé –, á pă sjé tyé gîngyésty tu ásá ro? – zîsjé. – Tu ro în gînd jésty.

– Ej, lásză! – zîsjé. – Dá dă sjé sză-c szpuj jo cijé?

– Dá nu, szpunyé-m, dádă c-oj styi ázsutá pă báj!

– Ej!

– Szpunyé-m, plébános úr! Dádă sî jo oj styi sjévá sză-c ázsut!

N-áku sză-ntarsjé lá jél, sî-j szpunyé. Na, kînd j-o szpusz, dă sjé-j szfátu:

– N-ápo styij, sjé, plébános ur! – cîgănásu zîsjé: – Sî jo mă duk ku tyinyé!

– Ej, dá sjé vij fásjé tu ákulo ku minyé lá biroság?

– Nu, jo mă duk ku tyinyé! – zîsjé. – Jo trébé sz-áhud, sjé c-or zîsjé cijé.

– Ej, bényé dă, hă vij!

Na, p-áje zî sz-or ápukátu sză, sz-o gătát popá, dá sî cîgănásu. J-o dát popá kimésj, hă sză gátyé. Kînd or foszt gátá, or dát sză purnyászkă. În hudvár or áflát ás-a-n dăráb dă cîglă. Háp dă cîglă, o băgát-o cîgănásu-n szîn.

– Cîny-o ku mînă, hă nu kádă zsjosz cîglá!

Na, benyé, or ázsunsz lá biroság. Szpunyé biroságu jél kityé auă o mănkát, sî nu patyé plătyi. Dá cîgănásu sjé fásjé, tot îs bátyé tyéptu ku cîglá-je. Styij?!

Ehej, biroságu sj-o gîngyit, áhăsztá o plătyi, lá hăsztá-sz bányi. Ásá sză vigye cîglá-je în szînu-j, gîngye, kă bányi ákulo-sz. Dacskă!

Odátă zîsjé cîgănásu popi:

– Á kînd ony szfărsî má? – zîsjé. – Jo lukru ám ákásză. Styij, sjé máj lukru ástyáptă pă minyé.

Fásjé bírou:

– Á sjé fel lukru ástyáptă pă tyinyé?

– Na, – zîsjé –, ákulo-j bográntyá máré plyină dă gru, sză ferbé ákulo pă fok. – zîsjé. – Ony ázsunzsjé ákásză, p-áje o számăn.

– Sjé? – zîsjé. – Tu gruu-l férbj k-ánti, s-áj dă gînd sză-l szeminy?

– Dá, ám dă gînd sză-l számăn. – zîsjé.

– Ej, – zîsjé – ásztá nu, d-într-áje nu-j nyimiká. Gruu-l fért nu krestyé.

– Ja, – zîsjé –, álá nu krestyé? Á auălye fertyé? D-într-eje kityé puj ár fi foszt, sî kityé găjiny? – zîsjé cîgănásu birouluj.

Hop! Átunsje sz-o gîngyit.

– Gyiriptátyé áj!

– N-ápo, tisztelt biro! – zîsjé. – Dă nu m-áj fi dát dă gyirépt, vézsj cîglásztá – zîsjé –, k-asztá kápu c-ás fi szpárt. Dádă dîn gruu-l fért nu patyé fi nyimiká, átunsj nisj dîn auă fertyé nu-j nyimiká.

Ás-a-r vinyit ákásză, ás-a nyirit popá.